Tag Archives: COVID-19

Compared to climate change, the impact of covid-19 will look like peanuts

We’ve been warning about this for decades

COVID-19, the third outbreak of coronavirus in 20 years, wasn’t exactly unpredictable. Professor Pim Martens, who tries to integrate scientific knowledge and animal advocacy, talks about how zoonoses, infectious diseases that jump from animals to humans, foreground the complex interconnectedness of our wellbeing and our treatment of animals.

“It was strange – I had no idea. And even when the first reports emerged, I was quite sure they would contain it within the province….” Professor of Sustainable Development Pim Martens has been to China at the end of last year at the invitation of Bingtao Su, his former PhD student at Maastricht University. As a visiting professor, he spent two weeks lecturing at Shandong University and the Chinese Academy of Science.

Under his guidance, Su had studied the Chinese perspective on animal welfare, as compared to the Netherlands and Japan. They used questionnaires to collect data about how factors such as age, gender, or religion relate to attitudes towards animals. He is now also supervising PhD and MSc students conducting similar research in Indonesia and Spain.

Chinese attitudes towards animals

“Sustainability is underrepresented in Chinese Academics, but they are keen to bring in expertise, especially integrated perspectives on interdisciplinary sustainability science.” Sustainable human-animal relationship is a somewhat delicate topic in China: apart from the vast amounts of money at stake, there is also still a belief in the medicinal powers of rare animals’ organs as well as a cultural reluctance towards open criticism.

“China is a huge and very diverse country, so it’s difficult to generalise – that’s also what we’ve found in the study. It is true that they eat a much bigger variety of animals than we do – although you could also say it’s surprising how few animals we in Western Europe eat…” In any case, many suspect that wet markets, on which many different species of animal are kept in close proximity, is where COVID-19 has originated.

Meat, milk and raw materials

More and more animals are kept closely together in unsanitary or overly hygienic (antibiotics, etc.) conditions to satisfy the rising demand for animal protein of densely populated megacities. The need for space and raw materials perpetuates the encroachment on animal habitats like rainforests, which, in turn, brings more humans in contact with more exotic animal species. Add to that frequent international travel – both human and animal – and it’s excellent conditions for zoonosis.

Diseases moving from animals to humans isn’t entirely preventable of course. “It’s a question of probabilities – if we were all vegan animal rights activists, there could still be a zoonotic pandemic but it would be infinitely less likely.” And this was no perfect storm either. “Academics have been warning for decades that this will happen – it was always a question of when, not if.” We’ve had several zoonotic epidemics – several of them corona in fact – in recent decades.

Zoonosis closer to home

According to Martens, a Western European source of zoonotic disease isn’t unthinkable either. The Netherlands, for example, is a densely populated country with a lot of intensively farmed livestock: more than a 1.5 million animals are slaughtered per day, after having spent their lives at very close quarters indeed. The population is very mobile within the country and Schiphol is one of the busiest airports in Europe.

Martens cites the 2007 outbreak of Q Fever, a rather uncommon but devastating disease that can spread from livestock to humans. Dutch authorities were struggling to contain or monitor the spread and the original tally of 25 victims is now estimated to be closer to a hundred. The spread of the disease was eventually contained through a mass cull (of goats and sheep, that is) and by introducing a vaccine for animals.

Greater respect for nature

“The solution is greater respect for nature: moving away from industrial livestock farming, deforestation, wet markets, etc. This would also help address climate change, the impact of which will make this look like peanuts.” Martens’ own contribution to science – together with many international scientists – is studying the complexity and interactions between humans, animals and nature by, among other things, developing mathematical models to simulate the spread of zoonoses. But he also hopes to do his part in bringing about a change of attitude.

He was certainly heartened by how many students attended his lectures in China and how interested and knowledgeable they were. “You can tell that there is a cultural shift especially among young, educated people in urban areas.” Together with Su, he now wants to repeat the original study to see whether the COVID-19 outbreak has changed attitudes towards animal welfare in China.

Surely, it must have changed? Given the public and political discourse, Martens has his doubts. “Of course, economic recovery is very important, but I really hope we won’t rush back to business as usual without fixing the underlying problem.” He adds with a sigh: “If we haven’t learnt anything from this pandemic, then maybe we will from the next one…”

By: Florian Raith. See original post on UMnieuws.

Vergeleken met klimaatverandering is covid-19 een lachertje

Cartoon van Raf Schoenmaekers.

“We hebben hier al tientallen jaren voor gewaarschuwd”

Covid-19, de derde uitbraak van een coronavirus in 20 jaar, was niet bepaald onvoorspelbaar. Hoogleraar Pim Martens, die wetenschappelijke kennis en dierenrechtenactivisme probeert te combineren, legt uit hoe zoönosen, besmettelijke ziektes die van dieren op mensen kunnen overspringen, de complexe onderlinge samenhang aan het licht brengen tussen ons welzijn en hoe we met dieren omgaan.

“Het was vreemd – ik had geen idee. Zelfs toen de eerste rapporten verschenen, was ik er vrij zeker van dat ze het beperkt zouden weten te houden tot de provincie…” Hoogleraar Sustainable Development Pim Martens was eind vorig jaar in China op uitnodiging van Bingtao Su, zijn voormalige PhD-student bij de Universiteit Maastricht. Als gastdocent gaf hij twee weken lang colleges aan de Shandong Universiteit en de Chinese Academie van Wetenschappen.

Onder zijn leiding had Su de Chinese visie op dierenwelzijn bestudeerd, in vergelijking met Nederland en Japan. Door middel van enquêtes hadden ze data verzameld over factoren als leeftijd, geslacht en religie in relatie tot de opvattingen over dieren. Hij begeleidt nu ook PhD- en MSc-studenten die soortgelijk onderzoek doen in Indonesië en Spanje.

Chinese opvattingen over dieren

“Duurzaamheid is ondervertegenwoordigd in de Chinese wetenschap, maar ze halen graag expertise in huis, vooral geïntegreerde visies op interdisciplinaire duurzaamheidswetenschap.” Duurzame relaties tussen dieren en mensen liggen in China enigszins gevoelig: behalve dat het om enorme bedragen gaat, bestaat het geloof in de medicinale krachten van de organen van zeldzame dieren nog altijd, en ligt terughoudendheid met betrekking tot openlijke kritiek in de cultuur besloten.

“China is een gigantisch en zeer divers land, dus het is moeilijk om te generaliseren – dat is ook iets dat uit het onderzoek naar voren kwam. Het klopt dat ze veel meer verschillende dieren eten dan wij, hoewel je ook kunt beweren hoe verrassend weinig dieren we in West-Europa eten…” Hoe het ook zij, velen vermoeden dat de wet markets, waar veel verschillende soorten dieren dicht bij elkaar gehouden worden, de oorsprong zijn van covid-19.

Vlees, melk en grondstoffen

Steeds meer dieren zitten dicht op elkaar gepakt in onhygiënische of juist uiterst hygiënische (antibiotica, enz.) omstandigheden, om tegemoet te komen aan de stijgende vraag naar dierlijke proteïnen in de dichtbevolkte steden. Vanwege de behoefte aan ruimte en grondstoffen worden de woongebieden van dieren, zoals regenwouden, steeds verder aangetast, wat omgekeerd tot effect heeft dat meer mensen in contact komen met meer exotische diersoorten. Tel daar het intensieve internationale reizen – van zowel mens als dier – bij op en voilà: prima omstandigheden voor zoönose.

Het overspringen van ziektes van dieren op mensen is natuurlijk niet helemaal te voorkomen. “Het gaat om waarschijnlijkheid. Als we allemaal veganistische dierenrechtenactivisten zouden zijn, zou er zich nog steeds een zoönotische pandemie kunnen voordoen, maar de kans daarop zou oneindig veel kleiner zijn.” Covid-19 kwam ook niet uit de lucht vallen. “Wetenschappers zitten al tientallen jaren te wachten tot dit gebeurt – het was altijd een kwestie van wanneer, niet van of.” In de afgelopen 20 jaar zijn er verschillende zoönotische epidemieën geweest; bij enkele daarvan ging het om corona.

Zoönose dichter bij huis

Volgens Martens is een West-Europese bron van een zoönotische ziekte ook niet ondenkbaar. Neem bijvoorbeeld Nederland, een dichtbevolkt land met een intensieve veesector met grote aantallen dieren: iedere dag worden er meer dan 1,5 miljoen dieren geslacht, nadat ze een leven lang op elkaars lip hebben gezeten. De bevolking is binnen de landsgrenzen zeer mobiel en Schiphol is een van de drukste luchthavens van Europa.

Martens brengt de uitbraak van de Q-koorts in 2007 in herinnering, een tamelijk zeldzame maar verwoestende ziekte, die van vee kan overgaan op mensen. De Nederlandse autoriteiten hadden moeite met het tegengaan en het monitoren van de ziekte. Het aantal slachtoffers, dat oorspronkelijk op 25 lag, wordt inmiddels geschat op tegen de 100. De verspreiding van Q-koorts werd uiteindelijk beperkt door massale ruiming (voor de duidelijkheid: van geiten en schapen) en door de ontwikkeling van een vaccin voor dieren.

Meer respect voor de natuur

“De oplossing ligt in meer respect voor de natuur: stoppen met de veehouderij op industriële schaal, ontbossing, wet markets, enzovoorts. Dat zou ook de aanpak van de klimaatverandering ten goede komen – vergeleken bij de gevolgen daarvan is covid-19 een lachertje.” Martens’ eigen bijdrage aan de wetenschap – samen met vele andere internationale wetenschappers – is het bestuderen van de complexe interacties tussen mensen, dieren en de natuur, onder andere door het ontwikkelen van wiskundige methodes om de verspreiding van zoönosen te simuleren. Maar hij hoopt ook dat hij zijn steentje kan bijdragen aan mentaliteitsverandering.

Het deed hem zeker goed om te zien hoeveel studenten zijn colleges in China bijwoonden en hoe geïnteresseerd en goed geïnformeerd ze zijn. “Je kunt zien dat er een culturele verandering gaan is onder jonge, goed opgeleide mensen in stedelijke gebieden.” Samen met Su wil hij nu het originele onderzoek herhalen om uit te zoeken of de uitbraak van covid-19 de opvattingen over dierenwelzijn in China zijn veranderd.

Dat moet toch haast wel? Martens heeft zijn twijfels, gelet op het publieke en politieke discours. “Natuurlijk, economisch herstel is heel belangrijk, maar ik hoop echt dat we niet in no time terugvallen in de oude patronen, zonder het onderliggende probleem gefikst te hebben.” Met een zucht voegt hij eraan toe: “Als we niks geleerd hebben van deze pandemie, dan misschien van de volgende…”

Door: Florian Raith. Zie origineel bericht op UMnieuws.